شورای انتظامی نظام مهندسی که یکی از ارکان سازمان نظام مهندسی ساختمان در استان ها می باشد، به حکم ماده ۱۷ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب اسفند ۱۳۷۴ و ماده ۸۴ آیین نامه اجرایی آن مصوب ۱۳۷۵ در هر سازمان استان تشکیل میشود. این شورا متشکل است از یک حقوقدان، یک قاضی دادگستری( با معرفی رئیس کل دادگستری) و دو تا چهار مهندس خوشنام (حسب مورد) که از میان اعضای نظام مهندسی استان به پیشنهاد هیأت مدیره و حکم رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور انتخاب می شوند. مدت عضویت این افراد در شورای انتظامی نظام مهندسی سه سال است.
هدف از ایجاد این شورا تأسیس مرجعی شبه قضایی است برای رسیدگی به شکایات اشخاص حقیقی و حقوقی در خصوص تخلفات حرفه ای، انضباطی و انتظامی مهندسان و کاردان های فنی که عضو نظام مهندسی استان بوده یا دارای پروانه اشتغال هستند.
جلسات شورای انتظامی نظام مهندسی استان با حضور اعضاء رسمیت یافته و تصمیم های آن با اکثریت آرای حاضر در جلسه معتبر است. این شورا مستقل از سازمان نظام مهندسی بوده و هیأت مدیره و رئیس سازمان حق مداخله در امور و وظایف و اختیارات آن را ندارند و به طور مستقل رسیدگی و مبادرت به انشای رای می نماید.
آیین نامه اجرایی مذکور در مواد ۸۳ تا ۱۰۱ به نحوه تشکیل، وظایف و اختیارات شورا و انواع تخلفات و مجازات های آنها و شیوه رسیدگی به شکایات اشاره دارد.
به موجب ماده ۹۱ آیین نامه اجرایی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان ” تخلفات انضباطی و حرفه ای عبارت از تخلف در اموری است که انجام آن ناشی از پروانه اشتغال موضوع قانون یا عضویت در نظام مهندسی استان باشد.” مصادیق تخلفات انضباطی و حرفه ای و انطباق آنها با مجازات های انتظامی به شرح زیر است:
۱-عدم رعایت ضوابط شهرسازی و مقررات ملی ساختمان و همچنین ضوابط و معیار های فنی مربوط به آن یا هر اقدام و عملی که مخالف یا متناقض با مقررات مذکوریا سایر مقررات مربوط جاری کشور باشد؛ مجازات انتظامی از درجه یک تا درجه پنج.
۲- مسامحه یا بی توجهی در انجام امور حرفه ای به نحوی که موجب اضرار یا تضییع حقوق صاحب کار شود؛ از درجه یک تا درجه چهار.
۳- مسامحه یا بی توجهی در انجام امور حرفه ای به نحوی که موجب اضرار غیر یا تضييع حقوق یا اموال عمومی شود؛ از درجه یک تا درجه پنج.
۴- خودداری از انجام اقدامات بازدارنده یا اصلاحی در مورد تخلفات هر یک از عوامل اجرایی کار از نظر مشخصات لوازم و مصالح و کیفیت انجام کار با توجه به مفاد قراردادهای مربوط و ضوابط و مقررات ساختمانی؛ از درجه یک تا درجه سه.
۵- صدور گواهی های خلاف واقع؛ از درجه یک تا درجه پنج.
۶- تأیید غیر واقعی میزان عملیات انجام شده برای تنظیم صورت وضعیت یا مدرک مشابه دیگر: از درجه سه تا درجه پنج.
۷- امتناع از اظهارنظر کارشناسی پس از قبول انجام آن در مواردی که از طریق مراجع ذیصلاح قانونی نظر خواهی شده است؛ ازدرجه یک تا درجه سه.
۸- تعلل در تنظیم و تسلیم گزارش هایی که به موجب ضوابط و مقررات یا دستور مراجع ذیصلاح قانونی موظف به تهیه و تسلیم آنها به مراجع ذیربط بوده است؛ از درجه یک تا درجه سه.
۹- بی توجهی به مفاد اطلاعیه ها و اخطاریه های ابلاغ شده از سوی مراجع ذیصلاح و ذیربط از درجه یک تا درجه پنج.
۱۰- جعل اوراق و اسناد و مدارک حرفه ای به شرط اثبات وقوع جعل در مراجع قضایی؛ از درجه سه تا درجه پنج.
۱۱- اشتغال در حرفه مهندسی موضوع قانون خارج از صلاحیت یا ظرفیت تعیین شده در پروانه اشتغال از درجه یک تا درجه پنج.
۱۲- دریافت هرگونه وجه خارج از ضوابط، از درجه دو تا درجه پنج.
۱۳- سوء استفاده از عضویت و یا موقعیت های شغلی و اداری نظام مهندسی استان به نفع خود یا غیر؛ از درجه دو تا درجه پنج.
۱۴- عدم رعایت مقررات و ضوابط مصوب نظام مهندسی استان؛ از درجه یک تا در جه سه.
۱۵- عدم رسیدگی به تخلفات در شورای انتظامی استان یا اجرا نکردن رای توسط نظام مهندسی استان بدون عذر و علت موجه بیش از سه ماه به تشخیص شورای مرکزی در شورای انتظامی استان یا اعضای هیأت مدیره نظام مهندسی استان؛ از درجه دو تا درجه پنج.
۱۶- اراِئه خدمات مهندسی طراحی، محاسبه، اجرا و نظارت توسط اشخاص حقیقی و حقوقی که و بررسی و تأیید نقشه و یا امور مربوط به کنترل آن طرح را در شهرداری ها و های دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی برعهده دارند؛ از درجه یک تا درجه پنج.
17-تاسیس هرگونه مؤسسه، دفتر یا محل کسب و پیشه برای انجام خدمات فنی بدون داشتن مدرک صلاحیت مربوط؛ از درجه دو تا درجه پنج.
۱۸-استفاده از پروانه اشتغال در دوره محرومیت موقت؛ از درجه دو تا درجه پنج.
۱۹- انجام هر عملی که به موجب ایین نامه های داخلی نظام مهندسی استان مخالف شئون حرفه ای بوده و موجب خدشه دار شدن حیثیت نظام مهندسی استان شود؛ از درجه یک تا درجه چهار.
“انواع مجازات های انضباطی“
در ماده ۹۰ آیین نامه اجرایی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان به مجازات های انتظامی موضوع تخلفات انضباطی و حرفه ای مهندسان مشمول این قانون اشاره شده است. به موجب این ماده، مجازات های انتظامی به قرار زیر است:
درجه ۱ – اخطار کتبی با درج در پرونده عضویت در نظام مهندسی استان.
درجه ۲- توبیخ کتبی با درج در پرونده عضویت در نظام مهندسی استان.
درجه ۳- محرومیت موقت از استفاده از پروانه اشتغال به مدت سه ماه تا یک سال و ضبط پروانه اشتغال به مدت محرومیت.
درجه ۴- محرومیت موقت از استفاده از پروانه اشتغال به مدت یک تا سه سال و ضبط آن به مدت محرومیت.
درجه ۵- محرومیت موقت از استفاده از پروانه اشتغال به مدت سه تا پنج سال و ضبط آن به مدت محرومیت.
درجه ۶- محرومیت دایم از عضویت در نظام مهندسی استان ها و ابطال پروانه اشتغال.
تبصره – در صورت تکرار تخلف، اشخاصی که به سه مرتبه محرومیت موقت از استفاده از پروانه اشتغال محکوم شده باشند، در صورتی که برای دفعات بعدی مرتکب تخلفی ، باز هم مستلزم اعمال مجازات محرومیت موقت از درجه چهار یا پنج باشد، به مجازات مربوط به اضافه یک برابر مجموع مدت محرومیت های قبلی از استفاده از مال و ضبط أن یا مجازات از نوع درجه شش محکوم خواهند شد.